«گەپ ئاڭلىمايدىغان بالىنى قانداق تەنقىد قىلىش لازىم؟ « ،» بالىنىڭقەلبىگە تەسىر كۆرسىتەلىگۈدەك تەنقىدلەش ئۇسۇلىچۇ؟ » دېگەندەكسوئاللارنى كۆپ ئاڭلاپ تۇرىمەن. قارىغاندا، ھەممەيلەننىڭ بالىنى قانداقتەنقىدلەش توغرىلىق بېشى قاتقاندەك تۇرىدۇ.شۇنداق بىر مۇھىم نۇقتا بار، ئۇ بولسىمۇ بالىنى قانداق تەنقىدلەشنىئۆگىنىشتىن بۇرۇن ئالدى بىلەن قانداق ماختاشنى ئۆگىنىۋېلىشتىن ئىبارەت.شۇ ھەقىقەتكى، ماختاشقا ماھىر بولغانسېرى، تەنقىدلىرىڭىز تەبىئىي ھالدائازلاپ ماڭىدۇ.قايسى كۈنى بىر ئانا مۇنداق بىر ئىشنى ئېيتىپ بەردى: بالامنىڭچىشىنى چوتكىلىيالىغانلىقىنى «قالتىس ئىش قىلدىڭ! » دەپ ماختاپ قويسام،ئەتىسىمۇ ئۆزلۈكىدىن چىشىنى چوتكىلىدى. ھەقىقەتەن ھەيران قالدىم…ھازىرغا قەدەر تەنقىدلەپا كەلگەچكە بالىنىڭ كەيپىياتىمۇ تۆۋەن، بىرەرئىشنى ئۆزلۈكىدىن قىلغۇسىمۇ كەلمەيتتى، گەپ قىلساممۇ ھېچ پايدىسىيوقتەك، تېخىمۇ ئاچچىقاپ كېتەتتىم. قايسى كۈنى ماختىغاندىن كېيىنكىبالىنىڭ ئەھۋالىغا قاراپ ھەقىقەتەن ھەيران قالدىم.شۇنداق، ماختاشقا ماھىر بولالىساق، تەنقىدلەشكىمۇ ماھىر بولالايمىز ھەمپەرزەنت تەربىيەسى بۇرۇنقىغا قارىغاندا سەل ئاسانغا توختىشىمۇ مۇمكىن.«ماختاش » دېگەنلىك بالىنى باھالاش دېگەنلىك بولماستىن، بالىنىڭتىرىشچانلىقىنى، ئىلگىرىلىگەن تەرەپلىرىنى تېپىپ چىقىپ بۇنىڭدىن خۇشالبولغانلىقىمىزنى يەتكۈزۈش دېگەنلىكتۇر. «تەنقىدلەش » دېگىنىمىز، بالىنىڭكۆڭلىنى يېرىم قىلىش، ئازارلاش دېگەنلىك بولماستىن، بالىنىڭ ئۆزىنىمۇھەم باشقىلارنىمۇ قەدىرلىيەلەيدىغان ئىنسان بولۇشىنى بىردىن-بىردىن006ئۆگىتىپ مېڭىش دېگەنلىكتۇر.ماختاش ھەم تەنقىدلەش پەقەتا بالىلارغىا قارىتىلغان ئەمەس، ئەلۋەتتە.ئەر-ئاياللىق مۇناسىۋەتتە، دوستلار ۋە قېرىنداشار ئوتتۇرىسىدا، مەكتەپۋە شىركەتلەردىكى ساۋاقداشلىق، خىزمەتداشلىق مۇناسىۋەتلىرىدە…قارشىتەرەپنى ماختاشقا ماھىر بولۇش، ئارتۇق تەرەپلىرىگە دىققەت-ئېتىبارىمىزنىبېرەلىشىمىز ئاجايىپ ئىش! ماختاش ھەم تەنقىدلەشكە بولغان قارىشىمىزنىئۆزگەرتەلىسەكلا، بالىلارمۇ، چوڭلارمۇ «بۇ دۇنياغا تۇغۇلغىنىم ياخشىبوپتىكەن « ،» ياشاش نېمىدېگەن قالتىس! » دېيەلەيدىغان بىر جەمئىيەتبارلىققا كېلىدۇ.

ئاكېخاشى دايجى